مجموعه ای از شاهکارهای "کالاتراوا" در پل سازی

... از زمانی که با معماری درگیر شدم چه در طول این چهار سال تحصیلم و یا قبل ها که صرفا" از روی علاقه دنبال اطلاعات مربوط به معماری می رفتم بین همه ی معمارایی که می شناختم کارای کالاتراوا برام جذابیت خاصی داشت. بین همه ی اثرهاش هم که تورنینگ تورسو به خصوص در زمان خودش برام جالب تر بود. اما از بین پل ها باید بگم فقط چند تا از معروف ترین هاش رو می شناختم و زیاد توجهی به بقیه نکرده بودم... تا اینکه تو پست قبلی که مربوط به زیباترین پل های دنیا بود یکی از اساتید محترم معماری که نظرات و راهنمایی هاشون همیشه برام بسیار با ارزش و مفید بوده به جای خالی پل های کالاتراوا بین بقیه ی تصاویر اشاره کردند. یادآوری ایشون علاوه بر اینکه  منو به نقص مطلبم آگاه کرد، راستش یه جورایی هم باعث شد احساس عذاب وجدان و کوتاهی داشته باشم در حق معماری که همیشه تو ذهنم احترام خاصی به سبک و فکرش قائل هستم. این شد که تصمیم گرفتم پست بعدی رو به این موضوع اختصاص بدم و در مورد پل های کالاتراوا مطالب دقیقی جمع آوری کنم. تو سایت های ایرانی و خارجی به سایتی که فهرست و تصویر همه ی کارها رو دقیقا" داشته باشه و یا لیست پل ها رو، برنخوردم. به نوعی همه ی وبسایت ها به مهم ترین و برجسته ترین کارهای کالاتراوا پرداخته بودن و نه الزاما" همه ی کارها. به همین دلیل از کتاب "سانتیاگو کالاتراوا" نوشته ی "فیلیپ جودیدیو" و ترجمه ی "زهرا و رامین رضوی" کمک گرفتم که ضمن معرفی و شرح بیوگرافی این معمار فهرستی از همه ی کارهای انجام شده از کالاتراوا رو با توضیحاتی در مورد برخی از مهم ترینشون آورده بود که ناگفته نمونه که این فهرست فقط تا تاریخ 2004 تنظیم شده بود و کارهای اخیر رو شامل نمی شد. با استفاده از فهرست، تصاویر مربوط رو از سایت های خارجی آپلود کردم و همینطور عنوان پروژه های اخیر رو هم از سایت خود کالاتراوا به دست آوردم و خلاصه، نتیجه ی این گردآوری، در ادامه ارائه میشه که ممکنه به خاطر حجم بالا، مطالعه ی اون کمی وقت گیر باشه اما مطمئنم خالی از لطف نخواهد بود.

 تاریخ ذخیره ی مطلب مربوط به شهریور ماه هست که یکی به دلیل اینکه که پیدا کردن و آپلود همه ی تصاویر (حدود100 عکس) و تایپ مطلب بسیار وقت گیر بود و دیگه به علت گرفتاری های روز مره ای که برای خودم پیش اومد، متاسفانه تاخیر زیادی برای ارسال به وجود اومد.

ضمن تشکر از همه ی دوستان محترم به خاطر وقتی که برای خوندن مطالب می گذارن، این پست رو تقدیم می کنم به استاد گرامی، جناب آقای مهندس "مرتضی اسماعیلی" از اساتید محترم معماری دانشکده هنر ارومیه که نظر ایشون انگیزه ای بود برای ایجاد این پست...

سبک پیشروی کالاتراوا برای ادغام مهندسی سازه و معماری در پل سازی شهرتی جهانی یافته است. در حقیقت او را می‌توان دنباله رو مهندسان اسپانیایی مدرنیستی مانند فلیکس کاندلا و آنتونیو گائودی دانست. با وجود این، سبک او بسیار شخصی است و از مطالعات فراوان او پیرامون ساختار فیزیولوژیک بدن انسان و جهان طبیعت منتج می‌شود.

همانطور که خود سانتیاگو کالاتراوا می گوید طراحی یک پل شامل موضوعات علمی است نه نمادین. او می گوید: «اگر به تاریخ پل های قرن نوزدهم و بیستم نگاه کنید، بسیاری از آنها سازه های خاص و مهمی دارند. آنها شکل های سنگی، مجسمه شیر، نرده دار یا مثل برج "الکساندر دوم" در پاریس فرشته هایی دارای چراغ بودند. این شکل ها در جنگ جهانی دوم از بین رفت.» وی ادامه می دهد: «صدها پل در اروپا سریعا" دوباره ساخته شدند. مدرسه ی کار گردگرایی و طراحی پل به سرعت پیش رفت. یک پل خوب، یک پل ساده و ارزان بود.» کالاتراوا احساس می کند که این مدرسه ی طراحی پل در دوران جنگ مفید است. او می گوید: «امروزه باید عامل بالقوه ی پل ها را کشف کنیم.» او مثال هایی از شهرهای اروپایی مثل "فلورانس"، "ونیز"، یا "پاریس" برای نشان دادن این حقیقت، مفید بودن و کارکرد پل ها ذکر می کند و نقش اصلی آنها را در توسعه ی شهرها ذکر می نماید. ساختن یک پل یک ژست بالقوه ی فرهنگی بیش از ساخت یک موزه ی جدید می خواهد. او می گوید: «پل موثرتر است، چون برای هرکسی قابل دسترسی است. حتی یک فرد بی سواد هم می تواند از پل لذت ببرد. یک حالت ساده ماهیت را تغییر می دهد و به آن نظم می دهد.

 پل ها با کیفیت های فنی نگرش جدید کالاتراوا را نشان می دهد و مدرن بودن شهرها را نمادین می کند.

علی رغم این که یک فرد نا آشنا زیبایی پل را تحسین می کند، روشی که به این شکل ها منتهی می شود، به طور طبیعی کاملا" پیچیده است. او می گوید: «این یک مرحله ی حسی است و سیستمی است که به ترکیب تعدادی تعدادی از عوامل بستگی دارد.» توصیف او از طراحی پل طولانی است: «عقیده دارم که در ابتدا موقعیت پل باید در نظر گرفته شود. برای مثال، در سایت های مشخص بندری طاق نمی گذارید، چون حمل بار به ساحل با یک روش مناسب امکان ندارد. پس،  عبور و مرور زیاد باید در نظر گرفته شود. ارتفاع پل توسط نوع قایق هایی که از زیر آن عبور می کنند تعیین می شود. انتخاب مصالح ساختمانی نیز مهم است: چوب، فولاد یا بتن طبق شرایط محلی و هزینه مورد استفاده قرار می گیرند.  این عناصر و بقیه ی بارها توسط مرحله ی حذف به سمت راه حل های مشخص سازه ای منتهی می  شوند. نه تنها نوع پل، بلکه تاثیر آن بر محیط اطراف به آن شکل می دهد.سپس، مهندس باید طرحی که تصور کرده است را محاسبه کند. ماکتی را درست می کنم که توسط آن علم ریاضی به طبیعت متصل می شود و باعث می شود رفتار طبیعت را درک کنیم. همیشه در حال مواجهه با نیروهای طبیعت هستیم.»

1. مطالعات سیم های نگهدارنده ی پل، (1981-1979)

2. پل ماشین روی آکتا - آلپین

دستنتیس، سوئیس 1979

3. پل ماشین روی لتن

زوریخ، سوئیس 1982

4. پل راین

دیپولدسوآ، سوئیس 1982

5. پل عابر پیاده ی کابلروس (Caballeros Footbridge)

لیرادا، اسپانیا1984 

 6. پل بچ درودا (فیلیپ دوم) (Bach De Roda - Felip 2)

 بارسلون، اسپانیا (1987-1984)

 این پل با طول 128 متر و دو طاق خمیده یکی از کارهای مشهور کالاتراواست. این پل با گذشتن از روی خطوط راه آهن "بچ درودا" و خیابان "فیلیپ دوم" بخش بزرگی از شهر را به دریا متصل می کند. شکل قابل تشخیص آن فرضیه ی کالاتراوا را تصدیق می کند که محیط های شهری در واقع توسط این بدعت های نمادین ایجاد می شوند. سازه س قدرتمند پل "فیلیپ دوم" از بتن و فولاد، وابستگی کالاتراوا به مصالح و اشکال که بسته به مسافت آنها از زمین انتخاب می شوند را نشان می دهد. این پل علی رغم ماهیت سازه ای متفاوت با ایستگاه راه آهن "لیون - ساتولاس" یک سری تشابه نیز با آن دارد.

7. پل اکتبر (9d Octubre bridge)

والنسیا، اسپانیا (1988-1986)

 8. پل عابر پیاده ی فلدنوموس پارک و راید

فلونوموس، سوئیس 1985

9. پل عابر پیاده ی کودری - مسلی (Oudry-Mesly Bridge)

سرتیل- پاریس، فرانسه (1988-1986)

10.پل پوندرا

پوندرا، اسپانیا 1987

11. پل لوستینیا (Lusitania Bridge)

مادریدا، اسپانیا (1991 - 1988)

12. پل وتیستین (wettstein bridge)

باسل، سوئیس 1988

 13. پل جنتیل (Gentil Bridge)

پاریس، فرانسه 1988

14. پل ماریا فلورز

کوردوبا، اسپانیا 1989

15. پل عابر پیاده ی روس

فلولن، سوئیس 1989

16. پل گران ویا

بارسلون، اسپانیا 1989

17. پل آلمیلو و دره لاکارتوجا (Alamillo bridge)

سویل، اسپانیا (1992-1987)

موفقیت کوشش های شخصی کالاتراوا یک معنی جدید به پل ها داد و مثال آن پل آلمیلوست.

کالاتراوا علاوه بر یادداشت های شخصی روشن می کند که این فکر ایجاد شکل بدعتی دکل آلمیلو  مستقیما" تحت تاثیر مجسمه ی "ترسو (torso) در حال دویدن" در سال 1986 است که در آن مکعب های مرمری خم شده توسط یک سیم متعادل می شوند. در واقع بسیاری از طراحی هایی که کالاتراوا در خانه ی خود در زوریخ آویزان کرده است، تصاویری در ذهن و تصور او بوده است. "تروسو در حال دویدن" از نیروی بدن انسان در حال حرکت به جلو الهام گرفته است. اگرچه استفاده ی خاص کالاتراوا از این تحقیق خیلی شخصی است، نتیجه آن گاهی توسط سبک صادقانه ی "نروی" بیان می شود.

جای تعجب است که در مورد پروژه ی "آلمیلو" قبل از ساخت بحث شد. همانطور که کالاتراوا می گوید: «تعدادی از مهندسین سعی کردند ثابت کنند که این پل دوام ندارد یا پرهزینه می شود. آنها به شخصی حقوق دادند که هزینه را محاسبه کند.» اگرچه حسادت حرفه ای به طور مشترک در معماری و مهندسی مانند بقیه ی رشته ها وجود دارد، اما عمومی نشد. کالاتراوا در مورد این مشکلات فلسفی فکر می کند. او می گوید: «کاملا" آگاهم که بسیاری از مبارزات من از این نوع مشکل رنج می برد. آنها پل های غیر مرسوم هستند.» باید ذکر کرد که علی رغم بحث های زیاد پل آلمیلو دارای دکل اریب است. برای مثال، معمار هلندی "بنوان برکل (Benvan Berkel)" که وقت زیادی را برای کار با کالاتراوا صرف کرد، اخیرا" پل ارسموس (Erasmus) در "روتردام" (96-1993) را کامل کرده است. شکل قدرتند این پل اکنون جزو چشم انداز شهری روتردام مرکزی است. اگرچه صفحه ی آن نازک است، اما برخلاف طراحی کالاتراوا در شهر سویل دارای مهارهایی است. بخشی از نقشه ی پل توسط ناحیه ی دولتی آندالوسیا در نمایشگاه 92 اجرا شد. دهانه ی این پل 200 متر است و روی "میندروسان جرونیمو" شاخه ای از رود "گودال کیویر" قرار دارد. خصوصیت برجسته ی این پل ارتفاع دکل 142 متری و زاویه ی 58 درجه مانند "هرم خئوپس" است. این سازه ی اریب پر شده با سیمان برای تعادل صفحه ی پل کافیست.

طرح کالاتراوا از یک فرد در حال دویدن الهام گرفته است. در طرح اولیه ی کالاتراوا دکل دومی نیز قرینه ی دکل اول برای سایت وجود داشت، اما کارفرمای پروژه سازه ای با بلندی 500 متری را می خواست که به عنوان ورودی شمالی سایت نمایشگاه 92 باشد. این سازه ی بتنی خمیده ی پل آلمیلو که بسیاری از مهندسان و معماران از آن تقلید کردند، به عنوان نماد شهر سویل مطرح است.

18. پل عابر پیاده ی ساسین

فلورانس، ایتالیا 1987

19. پل عابر پیاده ی لیمچ

زوریخ، سوئیس 1988

20. پل آلکنی (Alcoy Bridge)

آلکنی، اسپانیا (1994-1992)

21. پل نئو آسسو آل پورتود اونداروا (Nuevo acceso al puerto de Ondarroa)

 اونداروا، اسپانیا (1995-1989)

اونداروا یک بندر کوچک واقع در کنار رودخانه ی "آرتیبی" در ساحل "باسک" اسپانیا و نزدیک "بیلبائو" است. این پل با یک طاق ساده ی خمیده مانند دروازه ی شهر ایستاده است که شکل موج دار هوایی آن برخلاف سازه های مدرن انبوه دارای آبراه خمیده است. دهانه ی سازه 71.5 متر و عرض پل حدود 20.9 و 23.7 متر است. سازه ی فولادی طاق یک پیاده روی غیر معمولی منحنی بر خلاف صفحه ی پل با عرض 11 متری دارد و فاصله ای زیاد در مرکز بین مسیر ماشین رو و پیاده رو ایجاد کرده است. افراد پیاده که دوست دارند در یک مسیر مستقیم حرکت کنند نیز از پیاده روی نزدیک جاده استفاده می کنند. حایل های فولادی روشن در 2.86 متری طاق و پیاده روی خمیده با سیم های دوبل قوی که به شکل عمودی صفحه ی پل را در بر می گیرد، قرار دارند.   

22. پل عابر پیاده ی لادراسا (La Devesa Footbridge) 

ریپول، اسپانیا (1991-1989)

 این ساختار مخروطی خمیده دهانه ی 71 متری دارد. تیر های عمودی فولادی از طاق به صفحه ی پل 5.7 متری حرکت یک پاندول را همانطور که "سرجیو پالاندو" گفت، تداعی می کنند. پل عابر پیاده ی "کامپو والنتاین" که اتصال محوطه ی تجاری "آربیتریت" با شهر "بیلبائو" روی رودخانه ی بیلبائوست، رقابتی بزرگ برای بازسازی شهر، شامل موزه ی گگنهایم بیلبائو اثر "فرانگ گهری"، ایستگاه های مترو اثر "سر نورمن فوستر" و فرودگاه "سوندیکا" اثر کالاتراواست. یک تعادل یا یک حس "حرکت یخ زده" مانند بسیاری از طراحی های دیگر سانتیاگو کالاتراوا توسط روشن بودن ساختار مورد تاکید قرار می گیرد. اهمیت نمادین این پل که بر بازسازی شهر تاثیر دارد، توسط نور شب تماشایی آن مورد تاکید قرار می گیرد.

23 . پل آلامدا و ایستگاه زیرزمینی (Alameda)

 والنسیا، اسپانیا (1995-1991)

سازه ی تماشایی این پروژه به طور طبیعی پل آلامدا است که روی بستر خشک رودخانه ی "توریا" قرار دارد. این پل مانند طراحی های دیگر کالاتراوا یک طاق خمیده با زاویه ی 30 درجه از جنس فولاد رنگ شده دارد و 14 متر بالاتر از از سطح جاده در اوج خود قرار دارد. این پل با دهانه ی به طول 130 متر و عرض 26 متر بالای ایستگاه زیرزمینی که توسط خود کالاتراوا طراحی شده است قرار دارد. سازه های متحرک (خم شونده) شبیه دهان که دست یابی به سکوهای زیرزمینی تا عمق 63 متری را امکان پذیر می کند، یادآور تز دکترای کالاتراوا به نام "قابلیت خم شدن قاب های فضایی" است. دکه ی بلیط فروشی در انتهای سکوها قرار دارد. یک سقف نواری شکل با بازشوهای شیشه ای شفاف در بستر رودخانه ی نور را به داخل ایستگاه هدایت می کند و میدان بیرون ساختمان را در شب نمایان می سازد. استفاده از کاشی های شکسته در پرداخت سطوح دیوارها یادآور سنت گائودی "Gaudi" در یک شکل غیر مستقیم است.

24. پل مدوک سوینگ

برودئوکس، فرانسه 1991

25. پل عابر پیاده ی ترینیتی (Triniti bridge)

سالفورد، انگلستان (1995-1993)

این پل عابر پیاده مانند بسیاری از پروژه های کالاتراوا با طول 78.5 متر و دهانه ی حداکثر 54 متر به حالتی از تعادل و سادگی زیاد می رسد. یک دکل بلند 41 متری در زاویه ی 30 درجه ی عمودی به شکل Y از دهانه محافظت می کند. قطر دکل بین 550 میلی متر و 1.22 متر در وسیع ترین بخش آن متغیر است. این پل که توسط اداره ی محیط زیست، شهر سالفورد، چاپل وارف (توسعه ی پروژه در بارانداز منچستر سابق) و موسسه ی مالی ناحیه ای اروپا حمایت مالی می شد، بخشی از یک منطقه است که دور از مسیر ماشین روست. اگرچه این سازه بین دو پل ماشین رو قرار دارد، سیم هایی که از پل محافظت می کنند و زاویه ی خم شدن دکل یقینا" یادآور طراحی های کالاتراوا از بدن انسان در حال حرکت است. این پل عابر پیاده که نزدیک کلیسای ترینیتی قرار دارد منچستر را به شهر سالفورد متصل می کند.

26. پل گراندیلا

تنریف، اسپانیا 1993

27. پل د لا راد

ژنو، سوئیس 1993

28. پل کرونپرنیزن (Kronprinzen bridge)

برلین، آلمان (1996-1991)

29. پل بتون فورم استاندارد

استکهلم، سوئد 1991

30. پل قطار کلتراس

برلین، آلمان 1991

31. پل اربروئوم (Oberbaum Bridge)

برلین، آلمان (1996-1991)

32. پل عابر پیاده ی سولفرینو

پاریس، فرانسه 1992

33. پل عابر پیاده ی کامپو ولنتین (Campo Valantin)

بیلبائو، اسپانیا (1997-1990)

34. پل رودخانه ی شرقی لندن

 لندن، انگلستان 1990

35.نئویو پونت سورلاوچیو

کورسیکا، فرانسه 1990 

36. پل ماشین روی گراند پونت

لیل، فرانسه 1991

37. پل عابر پیاده ی میمیکو گریگ (Mimico Creek Bridge)

تورنتو، کانادا (1998-1996)

38. پل های هاسپیتال (Hospital Bridges)

مورسیا، اسپانیا (1999-1993)

39. پل سنت پل

لندن، انگلستان 1994

40. پل عابر پیاده ی مانریک (Manrique FootBridge)

مورسیا، اسپانیا (1999-1994)

41. پل عابر پیاده ی کوری پونیت

بریتسول، انگلستان 1994

42. پل عابر پیاده در خلیج تورتل

ردینگ، آمریکا (2003-1995)

43. پل بندر پول

 پوست مانت، انگلستان 1995

 44. پل عابر پیاده ی امبارکمنت رنسانس

بلفورد، انگلستان 1995

45. پل ساندسوال

ساندسوال، سوئد 1995

46. کوارتو پونت سول کانال گراند

ونیز، ایتالیا 1996

47. پل اروپا (Bridge of Europe)

اورلینز، فرانسه (2000-1996)

پل "کمان جسور" اورلینز (Orleans) که با هزینه ی 30 میلیون دلار ساخته شد، طول 378 متر و دهانه ی 201.6 متر دارد و توسط یک طاق خمیده مورد حفاظت قرار می گیرد. طاق و پل از جنس فولاد هستند. وزن فولاد در پل اورلینز 5380 تن یا 550 کیلو در متر است. قیمت فولاد مصرفی به تنهایی 13 میلیون دلار است. کارفرمای این پروژه انجمن د.اورلینز (CCAO) است. کالاتراوا مانند گذشته از بهترین و جدیدترین تکنیک ها برای ساخت این پل استفاده کرد. قبل از این که بار به سر پایه ی بتنی (سه شاخه) حمل شود، طاق با استفاده از جرثقیل هایی در صفحه ی پل قرار گرفت و ساخته شد. کالاتراوا مسابقه ی ساخت این پل روی رودخانه ی "لویر" که "سنت - جین د لا رول" در شمال و موزه ی "سنت - پریو" در جنوب در سال 1996 به هم متصل کرد را برنده شد. کالاتراوا با توجه به طراحی خود برای "پونت رویال" یا "پونت جورج پنجم" در ساخت یک پل مدرن برای این شهر فرانسوی موفق شد.

48. پل عابر پیاده ی لیج (Pont des Guillemins)

لیج، بلژیک (2000-1998)

49. پل فرودگاه تورنتو

تورنتو، کانادا 1998

50. پنت دلا موجر (Puente de la mujer)

بوینس آیرس، آرژانتین (2001 - 1998)

  51.هلند (2003-1991)

 پل ها ی هوفدراپ (Three Bridges over the Hoofdvaart)

 52. نوآ پونت سورب ا ریو کاوادو

بارسلوس، پرتغال 1999

53. پل عابر پیاده

پیستویا، ایتالیا 1999

54. پل روئن

روئن، فرانسه  1999

55. پونت سول کراتی

کوسنتا، ایتالیا 2000

56. توسعه ی پل پیاده روی کوین لندینگ

 شیکاگو، آمریکا 2001

57. پل خیابان مکن و بلک هال (James Joyce Bridge)

 پلیس، دولبین (2003-1998)

58. پل ساندیال (Sundial Bridge at Turtle Bay)

کالیفرنیا، آمریکا (2004 - 1995)

59. پل عابر پیاده ی آتن (Katehaki Pedestrain Bridge)

 آتن، یونان (2004-2001)

60. پل ویتوریا

 فلورانس، ایتالیا (2002)

 61. پل و دال روجرز

دالاس، آمریکا (2006 - 1998)

62.  (Petah - tikva Footbridge)

تل آویو، اسرائیل (2006 - 1998)

 63. پل گراند کانال ونیز (Ponte Piazzale) 

ایتالیا، ونیز (2007 - 1996)   

64. ریگو - امیلیا (Reggio Emilia ponti)

بلوگنا، ایتالیا (2007 - 2002)

65. پل سریریا (Serreria Bridge)

اسپانیا، والنسیا (2008 - 1992)

66. پل لیک

لوسرن، سوئیس 1992

67. پل ارسوند

کپنهاک، دانمارک 1993

68. پل ماشین روی ایل فالکن

سری، سوئیس 1993

69. پل راه آهن لایت (LRT) - (Light Rail Train Bridge) 

اسرائیل، اورشلیم (2008 - 2002)

70. گرین پوینت لندینگ

نیویورک، آمریکا 2002

 71. پل ساموئل بکت (Samuel Beckett Bridge)

(2009 - 1998) 

72. پل صلح  (Peace Bridge)

کانادا، کالگاری 2009 

 73. Margaret Hunt Hill Bridge

دالاس - تگزاس (2011- 2010)